Problemen met aquariumplanten

Problemen met aquariumplanten: het aanpakken van problemen

Allereerst de 4 belangrijkste richtlijnen:

1) Als de bemesting in orde is en je hebt plantproblemen dan is bijna altijd gerelateerd aan CO2 gerelateerde zaken.
2) Als de bemesting in orde is en je hebt alg problemen is dit 9 van de 10x gerelateerd aan het licht.
3) Als de bemesting niet op orde is dan heb je problemen met groei en gezondheid van planten
4) Als de bemesting niet op orde en je hebt teveel licht dan heb je zowel plantproblemen als alg

Met deze 1e richtlijn kun je al grotendeels bepalen wat de de oorzaak is van slecht groeiende planten. En als je dat eenmaal weet kan je ook doelgericht aan een oplossing werken. Als je voeding doseert volgens de EI methode dan kunnen voedingsproblemen (tekorten) niet ontstaan. Er vanuit gaande dat er wel netjes volgens de regels word gewerkt.
In de praktijk zie ik dat bijna alle problemen voortkomen uit een slechte CO2. In zowel het gehalte wat zich in het water bevind, de manier waarop het word opgelost en de manier waarop het word getransporteerd.

Heel vaak hoor ik mensen zeggen dat hun CO2 prima op orde is, en toch hebben ze last van problemen. De dropchecker is mooi geel/groen, de bemesting is op orde en testresultaten van het water geven geen verkeerde resultaten. We moeten één ding goed begrijpen:

planten liegen nooit en testresultaten zijn veelal onbetrouwbaar

Mensen realiseren zich niet dat een mooi geel/groene dropchecker alleen maar aangeeft dat er een bepaald (hoge) concentratie CO2 in de buurt van de dropchecker aanwezig is. Maar wie zegt dat deze concentratie CO2 genoeg is voor het aangeboden licht wat je boven je scape hebt? Als je in de praktijk blijkt dat je (ondanks je groen gele dropchecker, last heb van alg is het niet zo slim om nog meer CO2 te gaan toevoegen. Het is een veel betere strategie om de intensiteit van de verlichting terug te brengen

Heel vaak lees ik op forums verslagen van scapers die vol overgave en scape gaan beginnen. Kosten noch moeite worden gespaard en alles word in detail beschreven hoe ze alles gaan opbouwen. En als dan eindelijk het moment is aangebroken dat de scape afgevult kan worden dan worden met veel trots de foto's gepresenteerd. De eerste paar weken ziet alles er nog prima uit, en zelfs de planten beginnen een beetje te groeien.

En dan worden de foto's minder in aantal, de berichtjes worden minder frequent, en nog wat later word het duidelijk dat de problemen hebben toegeslagen. Altijd lees je dezelfde opmerkingen: slechte groei, alg en het afsterven van de plantjes...
En dan komen de 'experts' aan het woord: je hebt te weinig CO2, je hebt de verkeerde voedingsstoffen en/of in de verkeerde verhouding, je gebruikt verkeerd licht, je filteropbouw is niet goed. En als hekkensluiter de meest kortzichtige opmerking die je maar kunt verzinnen; de driehoek Licht, Voeding en CO2 is niet in balans...

Je leest heel vaak deze opmerking als een antwoord op problemen. Maar in feite zijn zulke uitspraken nutteloos en dragen nooit bij tot de oplossing van een probleem. Dan word er interessant vermeld dat je 'alles in de juiste verhoudingen' moet hebben. Ofwel alles moet in balans zijn. Maar men verteld nooit HOE je die balans kan realiseren. En als je daarom vraagt krijg je een onsamenhangend antwoord over licht, voeding en CO2. Dus dat zou betekenen dat je met de 3 bovengenoemde factoren net zolang moet gaan goochelen totdat je bak stabiel is.
Daarbij word ook wel eens vergeten dat een balans niet altijd 50/50 of 33/33/33 of 10:1 hoeft te zijn...

Ga mij maar eens uitleggen welke maatregelen je moet nemen om een balans te krijgen. Dit is voor de meest ervaren aqua scapers soms al een moeilijke opgave, laat staan voor iemand die op afstand wel even voor jou gaat bepalen wat goed en fout is. Dus alle goedbedoelde adviezen zijn meestal niet relevant voor jouw scape. Want niemand weet exact de biologische eigenschappen van jouw bak. Iedereen gebruikt zijn eigen bak als referentiekader en geeft advies gebaseerd op persoonlijke overtuiging/ ervaring ipv wetenschappelijk aantoonbare feiten.

Een stabiele scape is het stadium waarin goede plantengroei is bereikt
en er voldoende gezonde plantmassa aanwezig is om alg tegen te gaan.

De overgang van de 'bovenwatervorm' naar de 'onderwatervorm' kan wel eens heel anders uitpakken dan je verwacht.

Als je een bak opstart is het belangrijk om deze stabiel te krijgen. Maar daar zitten toch wat 'haken en ogen' aan. Want wanneer bepaal je dat een bak stabiel is? Iedergeval niet als je geen NO2 meer meet. Dan is het weliswaar veilig om vissen in je scape te brengen; het wil niet zeggen dat je aquascape stabiel is.

Gaten in planten: een tekort in voeding of vreetschade door je bewoners?

Soms zie je een verval in de planten en er ontstaan gaten in het blad of gedeelte van het bladgroen verdwijnen simpelweg. Dan rijst de vraag; hoe komt dit? Het lijkt er verdacht veel op dat vissen en/of garnalen vreetschade hebben aangebracht. Maar is dat wel zo?

Om een misverstand uit de wereld te halen: als een plant/blad gezond is zullen je bewoners er vanaf blijven. Echte vraatschade van een blad komt alleen voor als de plant/ blad ongezond is en 1e tekenen van verval zich gaan voordoen. En dat verval hoeft in 1e instantie niet zichtbaar re zijn. Als de plant tekorten heeft in voeding (m.a.w. als er meer licht word aangeboden dan de plant water en koolstofdioxide kan omzetten) dan krijgt de plant een tekort in koolstof, wat weer leid tot andere tekorten. Welke tekort van een bepaald element dat is hangt af van het aanbod/ aanwezigheid is van voedingsstoffen in de bak = o.a Wet van Liebig of MHL theorie)

Als de opname van voedingsstoffen slecht of inefficiënt is gaat de plant in verval en daarmee krijg je een uitstoot van lipiden en organisch afval. Lipiden die uit zwakke bladcellen lekken zijn de basisbouwstenen van vetten en oliën wat voor sommige vissen en/of garnalen als voedingsbron word gezien. Dus resulteert dit in vraatschade. Als je daarbij vissen in je bak hebt die je te weinig groenvoer geeft gaan ze zich snel tegoed doen aan de planten die 'in slechte conditie' verkeren.
Slechte groeiende planten laten ontbindende koolhydraten en sommige soorten eiwitten los en veroorzaken daarmee een ander soorten afval, zoals de bruine, naar detritus lijkende zwevende deeltjes. Bacteriën en algen voeden zich vaak hiermee omdat het veel koolstof bevat. Daarom gaan slecht groeiende planten en alg samen vaak hand-in-hand.

Dus deze theorie impliceert dat plantengroei word beperkt door 1e instantie altijd eerst een koolstoftekort. Dit kan in sommige worden gecompenseerd door in 1e instantie extra stikstof toe te voegen. Omdat planten ongeveer 10x de hoeveelheid stikstof (N) en kalium (K) nodig hebben in vergelijking met fosfaat (P). En 3x keer meer fosfaat dan alle andere elementen die nodig zijn voor de plant) is het meest waarschijnlijk dat er meestal een tekort is van Nitraat of Kalium.

Plantvariëteiten met harder blad zoals bepaalde soorten Anubiassen, Sagittaria, Crypto's, Microsorum en Aponogeton soorten zijn onaantrekkelijk voor plantetende vissen omdat ze simpelweg veels te hard blad hebben. Vind je daarin gaten dan heb je zonder twijfel te maken met een voedingstekort.

The Small Planted Tank