Filtermedia in een (high light) plantenbak
Het filter en dan met name de filteropbouw is een onderwerp waar men continue vragen over stelt en discussies over voert. En zoals met bijna alle onderwerpen heeft iedereen daar zo zijn eigen mening over. Dus laat mij zo vrij zijn om ook een duit in het spreekwoordelijke (filter)zakje te doen.
Ik heb het al ergens anders beschreven; de belangrijkste functie van een filter is ten eerst de watercirculatie en ten tweede pas de filtering. En een filter voor een aquarium met veel vissen heeft een geheel andere opbouw van filtermateriaal dan een filter met alleen maar planten.
De opbouw van een filter is meestal in deze volgorde: gezien vanaf het punt waar het water inkomt (onder naar boven)
- mechanisch; zoals keramische pijpjes
- biologisch: filterwatten van grof naar fijn (wit)
Er worden veel soorten keramische materiaal gebruikt. Het primaire doel van dit materiaal is eigenlijk om de stroming te beperken, zodat de grotere deeltjes van het afval vast komen te zitten. Er groeien natuurlijk ook bacteriën, zoals op elk oppervlak in je bak, maar de functie is niet om te fungeren als broedkolonie voor bacteriën.
Je leest overal om biologisch filtermateriaal te gebruiken omdat daar de meeste bacteriën op groeien. In de praktijk is dit dus een geheel ander verhaal. Bacteriën groeien beter op mechanische filtering (zoals fijne sponzen), dan op keramisch filtermateriaal. Bacteriën groeien het meest slecht (!) op gesinterd glas en keramische pijpjes. Ongeacht in welke volgorde je de filtermedia ook opbouwt!
Keramiek heeft een veel groter oppervlak voor bacteriën dan bijvoorbeeld scrubbies, maar keramiek vermindert de stroom meer dan scrubbies, terwijl scrubbies afval opvangen dat gemakkelijk kan worden verwijderd bij het reinigen van het filter. Het andere belangrijke voordeel van scrubbies is dat ze de stroming niet blokkeren zoals de mooie gesinterde glasmedia dat doen. Je krijgt dus een veel betere doorvoer dankzij minder hydrodynamische weerstand.
Een uitdrukking in de wereld van het aquascapen is: 'Flow is King, CO2 is Queen'
De meeste mensen zijn hiervan niet bewust. In een scape met veel CO2 is de waterverplaatsing en/of stroming enorm belangrijk. Begrijp je nu dat er in een high-light/ high energy setup een filtercapaciteit van 10X de bakinhoud word aanbevolen?
Het grootste oppervlak voor de afbraak van gifstoffen zijn via de wortels van onze planten. Daarom is een goede doorstroming/opbrengst van onze filters belangrijker dan het enorme oppervlak van keramische media in goed beplante bakken. Het verhaal word heel anders in een bak met een grote bezetting aan vissen en weinig gezonde planten. Begrijp je nu waarom een goede doorlatendheid van een bodem belangrijk is?
Mensen zijn niet bewust dat planten biofilters zijn. Ze leveren namelijk beter werk dan welke filter biomedia dan ook! En hoe meer gezonde planten je hebt hoe gezonder je bak is en je daardoor met veel minder problemen te maken krijgt.
