Inleiding plantenvoeding

Inleiding plantenvoeding:

Het is een natuurwet: als je wilt dat iets groeit moet je het voeding geven. Zo is het ook met aquariumplanten. De juiste voedingstoffen in de juiste dosering zijn essentieel voor een mooie bak met planten.

Het aanbod van voedingstoffen is overweldigend in de aquariumwereld. Als je een kijkje neemt in een gespecialiseerd aquariumshop zie je tientallen soorten potjes, doosjes, blikjes, zakjes en gekleurde flesjes. En dat maakt de keuze er niet gemakkelijk op: welke heb je nodig en in welke concentratie, hoevaak en wanneer en hoelang?

Voedingstoffen voor planten zijn dus veelal kant-en-klaar te koop en bijna elke aquariumproduktenleverancier heeft een eigen bemestingslijn. En er zijn natuurlijk veel proffesionele aquascapers die een eigen voedingsproductielijn starten.

Maar er kan ook gekozen worden voor poeders (dry salts). Zo koop je een zakje met afgewogen Kaliumnitraat die je oplost in een fles gedeminiraliseerd water en je kunt dit als voeding aan het water doseren.
Het voordeel hiervan is dat het veel goedkoper is dat de 'kant en klare' vorm en daarbij kan je exact de gewenste hoeveelheid voeding, per voedingsstof, aanbieden. Er word vaak opgemerkt dat het een voordeel is dat men dan zelf de 'waardes' kan sturen van bepaalde voedingsstoffen.

Maar dan moet je wel de kennis hebben om te weten wat de plant nodig heeft als deze bepaalde tekorten laat zien.
En aangezien onze reguliere testsetjes niet geweldig betrouwbaar zijn, en daarbij de signalen van de plant erg vaak verkeerd worden geïnterpreteerd, brengt dat wel enig risico met zich mee. Dus is het begrijpelijk dat het veel mensen afschrikt om zelf met chemicaliën aan de slag te gaan. Hier kom ik in het hoofdstuk Estimative Index op terug.

En dan kom je uiteindelijk bij de vraag; welke soort voeding moet ik gaan gebruiken?

Allereerst: bij een aquasoil gebruik je in de regel in 'Lean-dose' bemesting en bij een inerte bodem zoals zand of grind gebruik je in de regel een 'rich-dose' bemesting.

Als je nog niet zoveel ervaring met bemesting hebt vind ik persoonlijk dat als je en aquasoil gebruikt dat je dan ook de voedingstoffen moet gebruiken van dezelfde producent. Deze zijn immers geheel op elkaar afgestemd. Als je ADA aquasoil gebruikt gebruik dan ook de voeding van ADA. Als de aquasoil van Tropica gaat gebruiken adviseer ik je sterk om de voeding van Tropica te gebruiken.
Dit advies is feitelijk meer bedoeld voor beginnende scapers. Met deze combinatie ga je op safe. Veel mensen gaan je toch adviseren om met poeders te gaan werken. Als argument gebruiken ze vaak de simpele oneliner; je gebruikt erg duur water als bemesting.
Maar als je totaal geen ervaring heb is het wel een heel betrouwbare manier om ervaring op te doen. Uiteindelijk zou ik na verloop van tijd toch adviseren om met poeders te gaan werken.

In dezelfde context van het bovenstaand verhaal adviseer ik ook geen grind- of zandbodem maar altijd een voedingsrijke bodem in de vorm van een soil of een rijk substraat. Dat kan natuurlijk wel, maar dan is het verstandiger om eerst ervaring op te bouwen zodat je op ten duur heel gedoseert kunt gaan bemesten op de behoeften van je scape.

Een aquasoil gebruiken met andere merk plantenvoeding is natuurlijk ook goed mogelijk. Als je een goede aquasoil gebruikt zijn de voedingstoffen van Aqua Rebell, VIMI maar ook Grow-cap zijn ook een zeer positieve aanbeveling. De Aquavitro lijn van Seachem zijn ook topprodukten maar zijn helaas bijna niet te verkrijgen in Europa.

Merken zoals ADA en Tropica hebben hun bemestingssortiment aangepast op de aquasoil uit hetzelfde assortiment. Deze geven beiden via de soil veel voeding af en er word altijd een lichtere vorm van bemesting aan het water toegevoegd. Dat is ook de reden dat er via deze manier veel minder kans aanwezig is op ontwikkeling van algvorming.
De oorsprong van alg gaat namelijk altijd via de waterkolom en (bijna) nooit via de bodem. Het is een feit dat een alguitbraak ook veel lastiger om te bestrijden is als er zich veel voedingstoffen in het water bevinden. Daarom is de 1e regel bij een alguitbraak ook het verversen van het water.

Nu we de basis over voeding weten komt de volgende vraag: hoe moet ik dit gaan toevoegen en hoeveel moet ik van elk toevoegen?
Ook hier is geen uniform antwoord mogelijk; er zijn teveel factoren die bepalend zijn. Elke plant heeft bepaalde optimale omstandigheden nodig om goed te kunnen groeien. Als we veel verschillende planten in aquariums willen houden met verschillende eisen, dan is het noodzakelijk om een compromis te zoeken en rekenen op het feit dat het resultaat niet geheel in overeenstemming zal komen met onze verwachtingen.

Met dit als basisgegeven is er na verloop van tijd de Estimative Index uitgevonden die alle problemen met het aanbieden van voedingsstoffen tot een minium beperkt. Voedingsstoffen fysiek in de bodem toevoegen door middel van een capsule of tablet komt eigenlijk nooit voor als je een soil gebruikt, (behalve als de soil na verloop van tijd is uitgeput)
Deze is opzich rijk genoeg aan voedingsstoffen, eventueel op niveau gehouden door de toevoegingen onder de soil. Voedings capsules o.i.d. worden alleen gebruikt bij inerte bodems zoals filterzand of grind.

De meest gebruikte merken.
Er zijn een aantal bedrijven met gespecialieerde voeding die wereldwijd gebruikt worden:
ADA, Seachem, Aqua Rebell, Dennerle, Aquatic nature, Tropica, Vimi en anderen.

Hier in Nederland is de plantenvoeding van Easy Life erg populair onder aquariumhouders, maar nauwelijks onder scapers. Deze hebben een voorkeur voor Ada, Seachem, Aqua rebell, Tropica en Vimi. Aquario en MasterLine en vooral Grow-cap (Nederlands product) zijn aan een snelle opmars bezig.
Maar die snelle opkomst is meestal maar tijdelijk omdat in de praktijk blijkt dat na verloop van tijd de voeding toch niet aan de verwachtingen voldoet. Daarnaast gaan steeds meer mensen over op zelfgemixte voedingsstoffen. Het is ook per land verschillend waar de voorkeuren liggen.
In Amerika zijn alle producten van Seachem (Flourish) erg populair en in Duitsland juist weer de produkten van Aqua Rebell. Meer ervaren scapers gebruiken bemestingszouten om hun eigen oplossingen te maken.

Het werkt gewoon vele malen beter als je de plantbemesting aanbied vanuit de bodem én de waterkolom!

Samenvatting:

Je hebt al kunnen lezen dat er verschillende manieren zijn van voedingsstoffen toedienen en je hebt globaal de keuze uit 3 manieren:

A) Als je helemaal geen ervaring hebt en je gebruikt een inerte bodem (een bodem zonder voedingsstoffen) zou ik persoonlijk beginnen met de de Estimative Index. Daarmee kan je prachtige resultaten boeken. Deze zijn kant-en-klaar te koop, of worden in droge vorm verkocht als bemestingszouten.
Het grote voordeel is dat je nergens naar hoeft te kijken en nooit hoeft bij te sturen met nitraat, fosfaat of wat dan ook. Het enige zijn de verplichte waterwissels van 50% per week. Er zijn mensen die slechts 25% waterwissel doen omdat ze maar de helft van de EI toedienen. Deze manier van bemesten kán in een low light scape, maar eigenlijk een beetje overkill.
Ook kan je kiezen voor de standaard bemesting in relatie met je bodem.

Gebruik je ADA soil; gebruik dan ook de voedingslijn van ADA. (hetzelfde geld voor de aquascapings producten zoals die van Dennerle, Seachem, Tropica, Colombo, enz)
Deze zijn op elkaar afgestemd. Zeker opstartende bakken met aquasoil icm de EI methode kan wel eens voor problemen zorgen.
Ga in ieder geval geen commerciële (kant en klare) voedingstoffen van verschillende leveranciers met elkaar combineren als je niet precies weet wat de uitwerking op de planten is.

B) Als je wat meer ervaring hebt zou je kunnen kiezen om zelf je poeders te gaan mengen. Daarbij kun je kiezen voor een rijke of arme waterkolomdosering: rich dose of lean dose. Die keuze is afhankelijk van het plantenbestand, de totale bladmassa in je scape, de groeisnelheid van de planten, de belichting en zeker ook welke bodem je gebruikt!

C) Als je een expert bent geworden en het werken met voedingsstoffen heeft voor jou geen geheimen meer dan zou je zelf een recept kunnen maken wat helemaal van toepassing is op jouw scape.

Voedingsmiddelen uit een tuincentrum, bloemenwinkel of supermarkt?
Vaak zie ik de vraag voorbij komen of met niet gewoon een flesje plantenvoeding uit een tuincentrum, bloemenwinkel oid kan gebruiken.
Het antwoord is NEE. Niet doen.

Deze voedingstoffen en de verhoudingen hiervan zijn speciaal ontworpen voor groene en bloeiende planten in huis of tuin. Deze hebben andere behoeften dan aquariumplanten. Doseren hiervan geeft zo'n enorme ophoping van voeding dat het tot problemen gaat lijden met als risico een 'nutrients lockdown' van je planten.

Veelal bestaat deze vloeibare voeding uit nitraatstikstof, ammoniumstikstof, ureumstikstof, P2O5 en K2O. Vaak is het kalkamonsalpeter, ammoniumnitraat, ammonsulfaatsalpeter , ammoniumsulfaat, zwavelzure ammoniak en urean. (nee, geen ureum)
En dat is nu precies wat je niet in je bak wilt hebben... Ook zit er vaak een nitrificatieremmer in verwerkt om een langdurige bron van stikstof te verkrijgen. Deze doen hun werk op de bodem temperatuur. Hoe hoger de temperatuur van de bodem hoe sneller de coating zal afbreken. In de regel is het werkzaam zo rond de 5 tot 15 graden. Als het dan in een verwarmde bak terecht komt kan je wellicht wel raden wat er gebeurt met het stikstofniveau en met het tijdsbestek dat het effectief beschikbaar is...
Er zijn wel bepaalde capsules die redelijk goed blijken te werken en dan is de Osmocote 3+++ en dan voornamelijk alleen bij inerte bodem.

The Small Planted Tank