Stikstof: N
Er zijn verschillende bronnen stikstof: nitraat, ureum en ammonium.
Stikstof voor de plant uit nitraat
Kaliumnitraat is de meest gebruikte stikstofbron. Nitraat (NO3-) is na toediening direct en volledig beschikbaar als voeding voor de plant vanwege de hoge mobiliteit. Maar bij zuurstofgebrek in de bodem kan er wel denitrificatie optreden.
Als je 10ppm NO3 wilt hebben en 1ppm PO4 dan zit er ook 6,72 ppm kalium in verwerkt. We maken immers gebruik van KNO3 en KH2PO4. (dus kom je op een target van 10:1:6,3) Even een eenvoudig en onvolledig rekensommetje als voorbeeld:
Om 10ppm stikstof te krijgen in een 100 literbak gebruik je 1,36 gram NO3. Daarmee krijg je ook 6,31 ppm kalium
Om 10ppm fosfaat te krijgen in een 100 literbak gebruik je 1.43 gram KH2PO4. Daarmee krijg je ook 4,12ppm kalium
Stikstof voor de plant uit ureum
Stikstof uit ureum wordt door de plant niet rechtstreeks opgenomen. Om de stikstof uit ureum beschikbaar te maken voor de plant moet het eerst worden omgezet tot ammonium door bodemenzymen. Een deel van de ammonium wordt vervolgens omgezet tot stikstof (nitraat) Hierdoor is de werking van ureumstikstof trager.
Bij de omzettingen vinden verschillende verliezen plaats, waardoor ureum een lagere N-efficiëntie heeft dan ammonium en nitraat. Ureum valt uiteen in 2 ammoniak moleculen. De plant geeft altijd voorrang aan een stikstofbron vanuit ammoniak dan vanuit nitraat. In de betere voedingsmerken word altijd ammonium (in de vorm van bv. ammonium nitraat NH4NO3) of ureum gebruikt.
Stikstof voor de plant uit ammonium (ammonium is geen ammoniak!)
Slechts een klein deel van de stikstof uit ammonium kan direct door de plant worden opgenomen. Het merendeel van het ammonium moet door microben worden omgezet tot nitraat. Dit wordt nitrificatie genoemd. Door de positieve lading van ammonium (NH4+) is het weinig mobiel in de bodem. Wanneer ammonium wordt omgezet in ammoniak kan vervluchtiging van dit gas naar de atmosfeer plaatsvinden. Ammonische stikstof wordt zeer snel opgenomen door planten en hebben veelal de voorkeur boven kalium-stikstofverbindingen.
Ureum en ammonium hebben een 4x hoger stikstof gehalte ten opzichte van dezelfde hoeveelheid KNO3. Maar NH3/NH4 (ammonium/ammoniak) is wel veel giftiger, althans bij een PH van boven de 7. Daarbij speelt de GH echter ook nog een rol, hoe hoger deze is, hoe sneller er een giftig niveau van ammoniak zal ontstaan. Daarbij heb je minder nodig: 5g ureum staat ongeveer gelijk aan 20gr KNO3.
De reden waarom NH3 schadelijker is dan als NH4 is omdat Ammoniak een molecuul is en geen ion. Ammoniak heeft geen positieve lading zoals Ammonium (NH4+) Daarom kan NH3 gemakkelijk door celwanden heen dringen.
Het ammonium (NH4NO3) wat word gebruikt in een aantal soorten plantenvoeding is organisch. Dat wil zeggen dat de waterstofionen zijn vervangen door koolstofgroepen. Ammoniumnitraat is een belangrijk meststof omdat het zowel het kation (NH4+) als het anion (NO3−) van stikstof bevat en daarbij heeft de plant altijd een voorkeur voor deze stikstofbron.