Mossen - algemene informatie

Een stukje algemene informatie.

Voor mij de allermooiste plant die ik kan bedenken: puur, eenvoudig, simpel en met een ontzettend mooie groeivorm in blad en structuur. En, wat niet geheel onbelangrijk is, eenvoudig te houden voor iedereen!
Tijdens mijn zoektocht heb ik veel informatie verzameld die ik graag wil delen. Ik spreek dan ook de wens uit dat 'aquarianen' en 'aquascapers' veel nuttige informatie kunnen verkrijgen door deze website. En ik hoop dat u de schoonheid van deze bijzondere plant nog meer gaat waarderen.

Mossen behoren tot de groep Bryophytes welke zich niet vermeerderen via bloemen of zaden, maar juist door sporen.
Ze hebben een lange geschiedenis in de evolutie en koolstofbepalingen uit fossielen tonen aan dat ze al 440 miljoen jaar geleden voorkwamen, tijdens het Silurian tijdperk

Het merendeel van de mossen zijn kleine, niet-vasculaire, landplanten. Maar er bestaan soorten die wel 35 cm groot kunnen worden en sommige soorten zijn semi-aquatic. Hier in Nederland komen meer dan 500 soorten mossen voor.
Mossen hebben een unieke levenscyclus omdat ze 2-slachtelijk zijn en dus gebruik maken van een voorkiem (gametophyte). Zo'n voorkiem vormt feitelijk de groene bladstructuur wat wij associëren met mos. Mossen zijn feitelijk landplanten, en ze zijn afhankelijk van een filmlaagje water om de mannelijke cel naar de vrouwelijke cel te transporteren. Deze beide cellen, zowel mannelijk als vrouwelijk, worden gevormd in een gametophyte (voorkiem)

Als de condities gunstig zijn word de volgende generatie sporophyte (sporen) ontwikkeld Deze sporen zijn bijna altijd capsule vormig en groeien aan het einde van een stengeltje. Dit noemen we de 'seta'. Deze sporen hebben geen chlorofyl (bladgroen) en groeit feitelijk als een parasiet op de chlorofyl 'moeder'.
Als de sporophyte gaat verdrogen barst deze open en laat de sporen los en een nieuwe generatie van gametophytes kan zich verder koloniseren.
Andere soorten van gametophytes (of sporenplanten) zijn varens, schimmels, wieren, algen, zwammen en paddenstoelen.

Mossen hebben geen vaten waarin ze water of voeding kan transporteren. Alle delen van de plant worden gebruikt om water en voedingsstoffen op te nemen. Daarom vinden we mossen feitelijk alleen maar terug op plaatsen waar zich een continue aanbod van water of hoge luchtvochtigheid is.

Mossen hebben ook geen wortels(!) maar rhizoïden. Ze lijken wat op wortelharen waarmee ze zich aan de ondergrond kunnen hechten en in mindere mate voeding kunnen opnemen, maar het zijn geen echte wortels. Ze dienen eigenlijk alleen voor verankering. Een uitzondering is Monosolenium tenerum - Levermos. Dit mosje heeft de eigenschap dat ie zich nergens aan vast kan hechten. Het is een mosje wat je het beste kan opbinden.

Mossen zijn groene planten en de blaadjes hebben grote aantallen cellen die chloroplast bevatten. Dit bladgroen is nodig voor de fotosynthese. In de bladgroenkorrels wordt het zonlicht opgevangen en verwerkt en er vind fotosynthese plaats. Daarbij wordt water en koolstofdioxide omgezet in koolhydraten. En koolhydraten zijn nodig van de groei.

Het blad van mos is anders dan van normale planten. De 'hogere' planten hebben een dikkere structuur, een dikkere laag cellen en vaten waarmee ze voedingstoffen transporteren naar andere delen van de plant. Mosblad is veelal maar een enkele cel dik en heeft in sommige gevallen wel een bladnerf. Maar daarmee word functioneel de sterkte van het blad iets mee versterkt.

Sommige soorten zijn semi-aquatic en zijn dus geschikt om onder water te groeien. En dat is voor ons aquascapers natuurlijk erg interessant. Mos in een aquarium heeft vaak ten doel om een nature-scape vorm te geven. Mos word gebonden op steen of hout. Omdat mos epifyten zijn hebben ze geen wortels, dus de rhizoïden verankert het mos.
Mos heeft een mooie natuurlijke uitstraling en is daarnaast ook erg belangrijk in vermeerdering van vissen en garnalen. Het is een perfecte schuilplaats voor jonge vis, die op hun beurt zich tegoed doen aan microscopische organisme die daar groeien. Nog een bijkomend voordeel is dat het mos haar voeding haalt uit de poep van de vissen.
Mos laten groeien is niet echt moeilijk omdat ze eigenlijk niet veeleisend zijn. Ze kunnen met minder licht dan andere aquariumplanten en groeien zelfs zonder de toevoeging van CO2 en ze groeien met minimale voedingsstoffen. Maar, met goede verlichting, CO2 en wat macro's en micro voeding doen ze het wel beter.
En als ze eenmaal goed groeien is het een bijzonder mooie verschijning in het aquarium.

bron: Nederlandse varenvereniging

The Small Planted Tank