Middagpauze in de belichting

Middagpauze in de belichting:

Vaak lees je de bewering dat een middagpauze in de belichting een goede uitwerking zou hebben voor de planten. Zo zou de CO2 weer opgebouwd kunnen worden en het zou ook zeer effectief zijn tegen alg. (Walstad methode)

Deze uitspraken zijn simpelweg niet correct omdat juist het tegenovergestelde waar is.
Planten hebben zeer complexe mechanismen en vanwege de complexiteit kunnen ze zich NIET gemakkelijk aanpassen aan instabiliteit. Algen daarentegen hebben zeer eenvoudige systemen en passen zich gemakkelijk aan instabiliteit of extreme omstandigheden aan. Daarom heeft de zogenaamde middagpauze geen nut om planten algenvrij te houden.
Vroeger werd dit veel gebruikt en dan met name ik low-tech bakken. Dus bakken met relatief weinig licht en eenvoudige planten.
Maar tegenwoordig hebben we een zeer ruim plantenbestand tot onze beschikking. Mede dankzij het gebruik van hoge concentraties CO2 icm veel licht kunnen we veel meer soorten laten groeien. Zo had men vroeger bijvoorbeeld slechts keuze uit 5 Rotala soorten. Tegenwoordig gaat het sortiment daardoor al richting de >30.
Het word ook niet meer gedaan in de low-light scapes van vandaag de dag. Want tegenwoordig zijn we erachter gekomen dat het doseren een vloeibare koolstofbron veel efficiënter is dan een middagpauze..

Maar je wilt wellicht ook op meerdere momenten van de dag van je bak kunnen genieten. Dan zou je een pauze kunnen inlassen. Maar alleen als je niet zoveel licht gerbuikt:

In een bak met weinig licht en gemakkelijke planten kan een middagpauze niet zoveel kwaad, dus een middagpauze inlassen bedoeld om op andere tijden van je bak te kunnen genieten
Maar hoe dan ook; bevorderlijk voor de kwaliteit en de gezondheid van de plant is het simpelweg niet.
Een middagpauze in een high-energy scape is veelal catastrofaal. In een low energy kan het niet zoveel kwaad als de bak stabiel draait icm een gezond plantenbestand.

Als je een bak hebt met veel licht en veel CO2 zie je dat goed aan bepaalde planten. In het begin van de fotosynthese staan de bladeren wijd open om licht op te vangen. Als die planten genoeg of teveel licht hebben gehad gaan de bladeren zich sluiten, wat je goed kan zien aan veel rotala soorten. Dat zie je vaak aan het eind van de belichtingsperiode. Lichtintensiteit is een veel groter probleem dan de belichtingsduur en onder normale omstandigheden kunnen planten de inputenergie regelen.

Als licht 10 uur beschikbaar is betekent dit niet noodzakelijk dat de planten het licht gedurende die gehele tijd gebruiken. Vaker wel dan niet, moet de plant zich eigenlijk beschermen tegen teveel verlichting in plaats van "het te gebruiken" gedurende 10 uur.

Ik denk echter dat het een goede zaak is, om de intensiteit zo te regelen dat de lichten in het begin worden gedimd en gedimd worden tegen het einde van de fotoperiode. Het heeft dus geen zin om het licht midden op de dag uit te schakelen.
Want gebrek aan licht schakelt hun systemen uit en wanneer de lichten weer gaan, kost het veel tijd om die systemen weer efficiënt te maken. Alg is altijd efficiënt in bijna elke omgevingsvariabilteit, dus een middagpauze is beter voor algen dan voor planten.
Dus je kunt beter de intensiteit van je belichting controleren en daarbij goed aandacht schenken aan het optimaliseren van de CO2-technieken.

Tijdsduur van de belichting.
Er word vaak verteld dat de plant in de tropen gemiddeld slechts 4 a 5 uur 100% licht per dag krijgt omdat ze snel in de schaduw van andere planten komen te staan. Dat is geheel correct, maar heeft niets te doen met de planten die wij in onze bakjes gebruiken.
De planten in hun natuurlijke habitat krijgt idd veel minder licht per dag. Maar de planten die wij gebruiken komen voor 99% uit kwekerijen (zowel nationaal als internationaal) en zijn al zodanig doorgekweekt dat ze goed bestand zijn tegen langdurige blootstelling aan (veel) licht. Ook de import planten (rotala, bucces) zijn de 'natural binding' met de natuur verloren. Ze worden nml. opgekweekt in grote kwekerijen waar ze zoveel mogelijk licht krijgen om het productieproces te versnellen.
Dus de opmerking dat de plant in de tropen veel minder lichtsduur heeft (maar wel met hogere intensiteit) is niet meer relevant voor onze scapes omdat de genetische dominantie, van in dit geval een plant, snel word afgebroken als de omgevingsvariabelen blijvend veranderen.
Daarbij is de kwaliteit die wij nastreven in onze bakken niet representief in de natuur. Planten in de nauur zijn slechts voor een korte duur op haar mooist maar gaan snel overwoekert worden door alg.

De bakken die wij maken zijn helemaal niet natuurgetrouw. Dat klinkt eigenlijk best wel raar; te natuurgetrouw.
De layout, plantkeuze en de verzameling kleuren die men graag gebruikt in aquascapes zie je kwaliteitstechnisch helemaal niet in de natuur. Net als bijvoorbeeld een prachtig aangelegen tuin. Je maakt wel gebruik van natuurlijke planten maar er is niets 'natuurlijks' aan. Een biotoop heeft dit natuurlijke wel. Maar ik vind het gewoon niet mooi.
Moet gelijk aan mijn buurman denken; die heeft gekozen voor een natuurlijke (kruiden) tuin. Hij vindt de connectie met de natuur erg belangrijk en wil graag dat zijn tuin daar een representatie voor is.
Prima, harstikke leuk. Het kan natuurlijk ook een excuus kunnen zijn omdat ie geen bal verstand heeft van tuinieren en daarbij geen zin heeft om het aan te leggen en te onderhouden...

Goed, weer on-topic;
De belichting intensiteit is pas goed als de planten (hoeft niet altijd zichtbaar te zijn) kunnen assimileren en het minimale tijdbestek voor fotsynthese is vastgesteld op 8 uur. Dit bij goed draaiende en gerijpte bakken. Uiteraard is dit per plant verschillend, maar het is de meest gebruikte richtlijn. De eerste 3 maanden na de inrichting en/of opstarten van de scape de belichting houden op 6 uur en elke week met een kwartier opvoeren. Dit doe je niet om de plant te laten wennen aan je belichting; het heeft alles te maken met algpreventie.

De maximale belichtingstijd is ook per plantensoort afhankelijk. Die is bij langzaam groeiende soorten langer als bij snelgroeiende. Bladeren gaan zich langzaam sluiten als de plant genoeg licht en/of CO2 heeft gehad gedurende de dag. En dat valt feitelijk ons alleen op bij hoofdzakelijk snelgroeiende planten.

Voor een low-tech heb je in de regel een gemiddelde belichtingstijd van 10 tot 12 uur. Een high tech heeft een gemiddelde belichtingstijd van 6 tot 8 uur.
Als je wilt dat je planten snel groeien moet je veel licht en veel voeding geven. Maar dit brengt ook veel werk met zich mee. Veel verzorging, snoeien en onderhoud. Daarbij worden planten letterlijk en figuurlijk moe van het snelle groeien. Daar zijn planten fysiologisch gewoon niet op gebouwd om kunstmatig die groeisnelheden aan te kunnen. Je moet gematigd zijn met alles.
Daarmee bereik je de mooiste resultaten en krijg je de allermooiste planten.
Bij teveel licht krijgen de planten een impuls om sneller te gaan groeien. Omdat ze sneller gaan groeien hebben ze meer voeding en CO2 nodig. Als dit niet beschikbaar is krijgt de plant groeiproblemen zoals verkleurde bladeren, misvormde bladeren en zelfs afstervende bladeren. Afstervende bladeren zorgen voor veel organisch afval in het water, en dit kan weer alg in de hand werken.

Het is verstandig om de belichting aan te passen aan het plantenbestand. Als je weinig licht op stengelplanten zoals Rotala's zet krijg je geen mooi gekleurde planten. Als je veel licht op langzaam groeiende planten zet krijg je niet alleen lelijke planten, je krijgt ook last van alg. En dat is een vaak voorkomende fout.
Weinig licht op snelgroeiers is goed mogelijk maar veel licht op langzaam groeiende planten is vragen om problemen!

Assimilatie (pearling)
Het lijkt soms wel een opgedrongen vereiste om de planten te laten pearlen, maar dit is zeker geen vereiste voor gezonde goed groeiende planten. Zeker de beginnende aquascaper stelt dit zichzelf ten doel. Het word ook vaak als graadmeter gebruikt om te zien of de plant aktief bezig is om voedsel om te zetten naar groei. En als je goed observeerd zie je 2 soorten assimilatie:

- waar de zuurstofbellen aan de plant hangen en in sommige gevallen loslaten om naar boven toe te zweven
- waar de zuurstofbellen in een bellenstroom uit de plant ontsnappen.

Het eerste verschijnsel is de juiste. De plant is bezig om glucose te maken. Een produkt wat hierbij vrijkomt is zuurstof.
Tijdens deze fotosynthese ontsnapt de zuurstof via een natuurlijke manier uit de plant. En dit gebeurt alleen als het water rondom de plant verzadigd is met zuurstof. Dus als er geen zuurstof bellen te zien zijn wil nog niet zeggen dat je planten niet bezig met fotosynthese. Dat zijn ze vaak wel, alleen je ziet het (nog) niet. Zo komt het ook vaak voor dat in sommige bakken dit pearlen pas na en paar uur is te zien.
Als je dit pas aan het einde van de dag ziet is dit veelal een signaal dat de CO2 afstelling niet optimaal is afgesteld

Het word pas risicovol als de plant op 1 plek een bellenstroom laat ontsnappen. Als dit het geval is meestal de fotosynthese te snel.
Onderzoek heeft aangetoond dat de plant de zuurstof niet snel genoeg kan kwijtraken waardoor er letterlijk en figuurlijk celwanden knappen.
De plant raakt hierdoor beschadigd waardoor er ook glucose, lipden en ander organisch afval kunnen ontsnappen.
Dit zie je vaak bij langzaamgroeiende planten die in teveel licht staan.
En glucose, lipiden en ander organisch afval zorgt altijd voor een verhoogde DOC ( Dissolved Organic Carbon) en dat is een extra trigger voor alg in je bak.

Het blijft altijd een fascinerend gezicht: pearling

Test dit maar eens aan het einde van de belichtingstijd om bijvoorbeeld een stengelplantje te snoeien. Het resulteert altijd in een onophoudelijke bellenstroom totdat de plant het teveel aan zuurstof heeft kunnen laten ontsnappen.
Een negatief resultaat zijn veel lelijke en beschadige bladeren wat weer een afknapper is in de scape

Als de lichtintensiteit hoger is dan de fotosynthetische capaciteit van de plant, betekent dit dat de plant stress ervaart.
In dit geval zou een langere lichtperiode de algehele kwaliteit sterk verminderen. Dus moeten we het licht gaan verminderen.
Niet alle planten gaan niet direct 100% voeding opnemen als het het licht plots aangaat. Dan kan in sommige gevallen een paar uur overheen gaan (lowlight/langzaam groeiende planten) voordat ze volledig met de assimilatieproces bezig zijn. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen CO2 of voeding aanwezig hoeft te zijn..!

The Small Planted Tank