Als je met een ingedraaide bak wel last krijgt van alg dan is er iets verstoord. Dan is er op een of andere manier een trigger voor het tevoorschijn komen van alg geaktiveerd. De belangrijkst reden dat je alg kan krijgen zijn de volgende:
A) Een tekort aan zuurstof:
kan o.a. worden veroorzaakt door overbezetting, hoge watertemperatuur (zomertijd), vuile filters, te compact filtermateriaal, overvoeding, zwakke oppervlakte-agitatie, een dikke kaamlaag.
B) Onvoldoends stroming:
Dit kan een slecht transport van voedingsstoffen veroorzaken. Ook al doseren we genoeg CO2, NO3, PO4 + sporen, de waterstroom moet sterk genoeg zijn om al die voedingsstoffen aan de planten te leveren. Streef naar een circulatie tussen 5-10x van het bakvolume per uur, afhankelijk van de gekweekte planten en gehouden vissen. Oppervlakte agitatie zorgt voor voldoende gasuitwisseling en voorkomt de vorming van een kaamlaag. Hoewel planten via fotosynthese veel O2 leveren, vooral in systemen met CO2-injectie, kan het geen kwaad om extra O2 toe te voegen via de oppervlakte-agitatie. Dus niet met een zuurstofsteentje. Men moet in gedachten houden dat zuurstof een van de belangrijkste elektronenacceptoren is die betrokken zijn bij het metabolisme van planten, dieren en bacteriën.
C) Een verhoogde DOC :
Organische stoffen hebben de neiging zich in de loop van de tijd op te hopen; overschot aan visvoer, visafval, rottende plantenbladeren, verstoorde bacterieculuur (met name in de bodem) enz.
Een goede bodem (voedingsbodem of aquasoil) ondersteunt veel verschillende nuttige bacteriën (chemoautotroof, heterotroof ) die betrokken zijn bij de afbraak van organische verbindingen, nitrificatie/denitrificatie , reductie en oxidatie van zware metalen en gassen tot voedingsstoffen voor planten. Dit betekent dat het gebruik van gewoon zand of grind een minder goede keuze zou zijn om een goede omgeving voor waterplanten te creëren.
Bacteriën hebben voldoende zuurstof nodig om deze organische stoffen te ontbinden in anorganische verbindingen zoals NH4, NO3, PO4 die planten kunnen gebruiken als voedingsbron. Zorg daarom voor een goed zuurstof gehalte door een matige beweging van het oppervlak te creëren, houd de filters schoon, zorg voor een goede waterkolom circulatie, verwijder niet-opgegeten voedsel, verwijder oude plantenbladeren, voer regelmatig waterverversingen uit, vul het aquarium met garnalen en slakken en, bij grind, een lichte stofzuiging hiervan.
D) Teveel licht
Algen hebben voorkeur aan sterk licht, dus ook invallend direct zonlicht vanuit een raam.
E) Een tekort aan plantenvoeding
Als een plant een tekort aan voedingsstoffen en het verval treed in dan is de plant meestal zwak en heeft hij daarom minder energie om deze defensieve chemicaliën te genereren. Proteïne/DNA-materiaal wordt rechtstreeks via het bladoppervlak uitgestoten omdat er 'gaten' ontstaan in die fyllosfeer. Als dit in grote getale gebeurt zal de hoeveelheid opgeloste organisch afval gaan toenemen. Omdat dit te klein is om door het filter opgevangen te worden vergroot dit ook de hoeveelheid NH3/NH4 in het water.
NH3/ NH4 werkt als een katalysator bij de snelle ontwikkeling van algen omdat dit de best verteerbare stikstofbron is voor algen (en trouwens ook voor planten). Gevolg: ontstaan van algen op het blad omdat pleksgewijs de fyllosfeer verdwijnt. Algen breiden zich uit naar andere delen van de plant om vervolgens op meer plekken in je bak te verschijnen.
De reden van een overschot NH3/NH4 is veelal:
- een slecht ontwikkelde bacteriele biocultuur in het filter of bodem, bijvoorbeeld tijdens de opstart
- een slecht functionerend filter, bijvoorbeeld door een tekort aan zuurstof in het filter, verstopt of te compact filtermateriaal
- een ophoping van organisch afval in het filter of op/in de bodem, bv. door slecht onderhoud, rottend hout, planten of een dode bewoner
- teveel bodemverstoring, bijvoorbeeld bij afzuigen van de bodem, de bodem loswoelen of planten verplaatsen/ herschikken.
Toch is het ontstaan van alg een natuurlijk biologisch procces. Elke bak krijgt op ten duur last van kleine hoeveelheden alg, veelal op het oude onderste blad van langzaamgroeiende planten. Oud blad krijgt in de regel minder licht en de plant gaat hier steeds minder energie in steken waardoor het oude blad slecht van kwaliteit word. Dit komt omdat veel plantensoorten gebruik maken van een chemische stof die er voor zorgt dat de groei van het onderste gedeelte van de plant word afgeremd. Hierdoor word er hoofdzakelijk energie gestuurd naar het bovenste gedeelte waardoor er telkens nieuwe bladeren of uitlopers worden gemaakt.
En dan begint het hierboven beschreven proces, met resultaat algvorming op oudere/ onderste bladeren omdat de fyllosfeer lagzaam verdwijnt.
Van teveel licht krijg je ook alg. Maar dan voornamelijk bij langzaamgroeiende planten.
Zoals eerder beschreven maken de planten bepaalde stoffen aan voor biologisch afweermechanisme. Deze beschermen de plant ook tegen de UV straling van de zon.
Maar als de licht intensiteit te fel is en te langdurig is dan word het afweermechanisme simpelweg vernietigd door UV stralen. Sommige planten kunnen zich tot een zekere hoogte hiertegen beschermen door het aanmaken van extra pigment. Maar in de regel krijg je te maken met biotische of abiotische stress waardoor de plant schade gaat oplopen in het bladweefsel. Uiteindelijk gevolg zijn algen omdat het de plant niet in staat is om de schade te 'repareren'. Langzaamgroeiende planten en/of Low-Light plants hebben hier veel sneller mee te maken dan snelgroeiende planten. Dat teveel licht niet altijd een nadeel hoeft te zijn gebruiken we als we bepaalde soorten planten willen forceren naar een rodere of een intensere kleur.
Voedingsstoffen in het water veroorzaken (bijna) geen algen. Maar als er algen ontstaan maken ze daar dankbaar gebruik van. Het maakt niet uit hoeveel voeding er in het water zit. Het komt zowel voor bij lean-dose als een rich-dose bemesting. Algen hebben maar aan een weinig genoeg om te kunnen overleven. Wat voor de planten te weinig is dat is voor alg prima. En wat betreft voeding: planten concureren helemaal niet met alg. Net zo min dat algen alle voeding gaan wegkapen als er een tekort aan plantenvoeding is.
Het is wel aangetoond dat een rich-dose bemesting de verspreiding van microscopisch kleine algen vergemakkelijken bij veel licht.
Een lean-dose bemesting leid niet tot een vergelijkbare algenbloei zoals bij een rich-dose, zelfs niet bij een 4 keer sterkere lichtintensiteit dan normaal is voor een beplante aquaria.
Als de plant word blootgesteld aan extreme omgevingscondities ervaart de plant biotische of abiotische stress: hierbij wordt de opname van voedingselementen door de plant belemmerd. Gevolg zijn zwakke planten met alle gevolgen van dien.