Compositievormen

De Compositieregel

Zoals ik eerder al beschreef is aquascaping feitelijk een overkoepelende begrip van verschillende vormen van inrichting van een aquarium. En dan een aquarium waarin de beplanting centraal staat en niet de bewoners zoals garnalen of vissen.
Scapes hebben vaak een vastgestelde vorm of compositie. Zoals de convex-, de concaaf- en de driehoek opstelling. Zowel de Regel van Derden als de relatie met de Fibonachi code ligt altijd aan de basis van een indelings ontwerp. We gaan de belangrijkste compositieregels eens nader bekijken.

Het moeilijkste gedeelte is het gedeelte waar zich niets bevind.

Tachibana no Toshitsuna
(1028-1094)

In de regel van derden word de scape opgedeeld in 9 vlakken.
Plaats je de horizon op 1/3e, oftewel gelijk aan de onderste horizontale lijn, dan is er meer aandacht voor de bovenkant van je scape. Leg je deze op 2/3e, oftewel de bovenste horizontale lijn, dan is er meer aandacht voor de onderkant van de scape. Het is de bedoeling dat je de lijnen en objecten in je scape zo veel mogelijk langs deze lijnen en op kruispunten plaatst. Als je zorgt dat aandachtspunt op 1 van de 4 kruislijnen staat zit je al aardig in de goede richting.
Het belangrijkste wat je moet weten over de Regel van Derden is dat het een richtlijn is om meer balans te brengen in je scape. Maar in plaats van 1/3 kan je natuurlijk 2/3 of 1/5 gebruiken, zolang de scape als geheel maar in balans blijft.

Regel van derden
De regel van derden is een compositieregel die kan bijdragen tot een interessantere layout. Fotografen en kunstschilders wenden dergelijke regels aan als vuistregel. Men verdeelt een afbeelding in negen gelijke vlakken met twee horizontale en twee verticale lijnen.

In een scape heb je altijd een aandachtspunt. Een kleur, een vorm, een plant, of bijvoorbeeld een steen waar direct je aandacht heen gaat. Dit punt mag nooit exact in het midden van de scape staan. Deze centrale positionering moet je zien te voorkomen. dat is ook de reden dat er eigenlijk geen symmetrie voorkomt in je scape.
Het kan en mag natuurlijk wel, maar de inhoud van je scape word esthetisch aantrekkelijker als je de regel van 3 of de Gulden snede hanteert.

de Gulden Snede

De gulden snede, ook wel de verdeling in uiterste en middelste reden genaamd, is de verdeling van een lijnstuk in twee delen in een speciale verhouding. Bij de gulden snede verhoudt het grootste van de twee delen zich tot het kleinste, zoals het gehele lijnstuk zich verhoudt tot het grootste.

Ook de Gulden snede bestaat uit 9 vlakken, maar deze hebben verschillende verhoudingen. De vlakken in het midden zijn een stuk kleiner dan die aan de buitenkant.
Dit komt omdat de Gulden Snede is gebaseert op wiskundige berekenigen. De verhouding is ongeveer 62% aan de ene kant en 38% aan de andere kant. Om dat wiskundig uit te schrijven; de verhouding tussen a en b is gelijk aan de verhouding tussen a+b vergeleken met a. Klinkt superingewikkeld als je niet zo in de wiskunde zit. Je hebt dit soort dingen waarschijnlijk wel op school gehad, maar als het lang geleden is, dan kan ik het mij voorstellen als je het maar half of totaal niet snapt.

de Diagonaal methode:
Dit is een andere veel toegepaste methode en misschien de makkelijkste om te begrijpen en in de praktijk te brengen. Deze diagonaalmethode is gebaseerd op het in twee gelijke stukken delen van de hoeken.

Je hebt nu de meest gebruikte compositieregels voorbij zien komen. Er zijn er nog meer, maar je hebt nu een aantal richtlijnen om de scape mooier te maken. En ook dat kan nog veel uitgebreider. Meer je hebt nu een richtlijn om je layout interessanter te maken.
Ik hoef niet te benadrukken dat aquascaping een creatief proces is. En wanneer je regels over compositie toe gaat passen met creativiteit, dan wordt de scape zoveel interessanter om naar te kijken.
In mijn ogen is er uiteindelijk één ding echt belangrijk als je alles gaat combineren: balans
Uiteindelijk moet er balans in je scape zitten. Een verdeling tussen waar je de aandacht wilt hebben en waar niet. Een verdeling tussen wat jij belangrijk acht en wat niet. En onthoud: een eenvoudig scape zal niet zo snel uit balans kunnen raken.

Als je meer wilt weten over de Regel van drie en de Gulden Snede raadt ik je aan om informatiebronnen te raadplegen die alles te maken hebben met fotografie.

Layering
Bij scapes van professionals kun je, als je van bovenaf kijkt, goed zien dat er gebruik word gemaakt van 'layers'.
De voorste 1e layer bestaat veelal uit zand of een bodembedekker, de opeenvolgende rijen kunnen bestaan uit een lijn van rock, van hout of van planten. Deze kunnen natuurlijk ook met elkaar gecombineerd zijn.

Daarbij zit er tussen elke layer een hoogte verschil. Dat word gedaan met behulp van natuurlijke vormen en hoogtes van planten of hardscape. maar ook met behulp van een slope. (ophoging van de bodem naar de achterkant van de scape).

Daarnaast is er altijd maar 1 focalpoint aanwezig. Dat kan een plant zijn, een mooie steen, een opening die doorkijk geeft naar de achterkant (end-point), een wegdraaiend zandpad. De laatste layer is waar de 'End-Point' zich bevind.

The Small Planted Tank