Snoei van stengelplanten

Snoeien van stengelplanten.

Als stengelplanten goed groeien moet je niet twijfelen om deze te snoeien. Snoei betekent gewoon gezonde nieuwe groei. Als je stengelplanten gewoon laat groeien word het een wilde ongecontroleerde vertoning dat de gehele uitstraling van de scape zal aantasten. Stengels en bladeren worden langgerekt en de internode (afstand tussen 2 bladeren) word groter en geven de plant een zwakke lelijke uitstraling omdat ze niet meer de juiste natuurlijke proporties hebben. Als planten een gezonde natuurgetrouwe uitstraling hebben zal de scape dat ook in haar totaliteit hebben.
Van alle plantenfamilies moet je stengelplanten het meeste in vorm snoeien, en van alle soorten reageren de Rotala het beste hierop; de groei blijft relatief krachtig ondanks het vele snoeien.
Niet assertieve planten zoals Rotala wallichii en Rotala indica groeien het beste als ze 'dun' worden geplant met slechts een paar stengels. Om een mooi effect te verkrijgen gaan ze door snoei zijscheuten geven en produceren daarmee een dichtere bladmassa. Voor Micranthemum micranthemoides en Lagarosiphon madagascariensis geld hetzelfde verhaal.

Maar, niet alle stengelplanten reageren goed op snoeien en niet alle planten geven 2 nieuwe uitlopers na het snoeien!

Micranthemum umbrosum is een vrij makkelijk soort om te laten groeien, maar het is een moeilijke plant wat betreft snoei. Als deze regelmatig word gesnoeid zal deze zwakker worden en langzaam gaan afsterven. Het moment van snoei moet alleen plaatsvinden als de plant de oppervlakte heeft bereikt.
Je bent te laat met snoei als de onderkant van de plant geel is geworden, verschrompeld, bruin of als de plant al bladeren bòven het water heeft ontwikkeld. Als je in deze situaties gaat snoeien zal het lang duren voordat de plant nieuwe groei laat zien en als de conditie van de plant verslechtert is de plant feitelijk niet meer geschikt voor in het aquarium. Als je Micranthemum umbrosum gaat snoeien moeten de stengels gezond zijn en de bladeren moeten een frisse groene kleur hebben. Als er enige teken is van zwakte moet je de plant dus niet gaan snoeien

Het soort Hygrophila is ook een stengelplant die speciale eisen heeft aan de snoei. Zie af van snoei; alleen als het echt moet.
De stengels van bv Polysperma zijn erg teer en geven zeer zelden een vertakking. Als er gesnoeid moet worden wordt dit voornamelijk in het midden van de stengel gedaan, met een zeer scherpe schaar om niet de stengelstructuur te beschadigen. Na de snoei gaan nieuwe scheuten zich vormen op de positie van de snoeiplek. Het is ook aan te bevelen om de snoei te maken achter stukken hout of rots om de opvallende snoeiplek te camoufleren. Zo word er de illusie gewekt dat het om afzonderlijke stengels gaat.

Glossostigma Elatinoides is een laag groeiende plant die gebruikt word als bodembedekker. Maar deze maakt toch deel uit van de stengelplanten.
Met genoeg onderlinge ruimte geeft deze planten veel runners en groeien vrij snel. Als er eenmaal een mooi 'tapijt' is gevormd blijft de groei gewoon doorgaan en nieuw gewas zal ik gaan stapelen bovenop het oude gewas. En in veel gevallen zal de bovenste laag omhoog groeien. Om Glosso toch horizontaal te laten groeien moeten de onderste gele bladeren worden weggesnoeit. Het uitdunnen moet met veel regelmaat gebeuren om de watercirculatie te stimuleren en alggroei tegen te gaan.

ls er toch een plek onstaat met alg of met slecht blad, dan moet deze gewoon worden verwijdert. Het lege kale gedeelte kan eventueel weer worden aangevuld met jong gewas.

Je moet trouwens ook niet vergeten dat aquariumplanten geen vaste planten zijn. Sommige zijn 1 jarig, ander 2 jarig en een klein aantal meerderjarig.

Hoe krijg ik een dikke bos met stengelplanten:
Om een dichte begroeing van stengelplanten te maken, en dan met name de Rotala soorten, word de vaak volgende richtlijn aangehouden: (uitzonderingen daargelaten zoals macandra e.d. die juist wijder uit elkaar moet worden gezet)

¦ beplant dichtbevolkt (2.5 - 3cm uit elkaar in kruisverband)
¦ je mag best 2 a 3 stengeltjes bij elkaar plaatsen
¦ laat de stengelplanten groeien tot 1/3 onder het wateroppervlak. Laat de plant zeker niet te hoog worden!
¦ knip ze af bij de onderste bladparen - sommige gaan nu 'vertakken' in 2 nieuw uitlopers. Bij andere komt er maar 1 nieuwe uitloper
¦ de afgeknipte planten nog NIET herplanten
¦ als de uitlopers weer tot het wateroppervlak zijn gegroeit wederom snoeien bij de onderste bladparen (van de nieuwe stengels)
¦ de afgeknipte toppen kun er eventueel tussen steken om meer dicththeid van het gewas te creeren

Het is ook mogelijk om stengelplanten, voordat ze de bodem ingaan, eerst te 'toppen' zodat de plant direct nieuwe uitlopers kan maken zodat er direct een compacter gewas kan gaan ontwikkelen. Dit geld niet voor alle stengelplanten omdat sommige soorten niet 2 maar gewoon 1 uitlopertje (nieuw stengeltje) geven.

De eerste snoei is soms al enkele weken na het planten, ze hebben wat tijd gehad om te groeien en het wortelgestel te ontwikkelen. Deze vroege trim legt de basis om een mooi dichte plantmassa te verkrijgen.
De tweede trim is VOORBIJ het punt van de originele eindvorm die ik wil maken: dit is dus de 1e 'vormsnoei'. Ik snoei ze zo nauwkeurig mogelijk een paar cm onder de uiteindelijke vorm die ik wil hebben.
De laatste snoei is snel nadat ze op het beoogde vorm zijn gekomen die je voor ogen had; dit is dan het eindresultaat.
Na deze allerlaatste snoei komt de vorm tot zijn recht als deze iets is volgegroeid.

Je kan deze vorm een tijdje vasthouden, maar er komt een moment dat de plantmassa te dicht gaat worden. De onderste bladeren gaan hierdoor verkleuren en vervolgens afsterven. Op dat punt is het tijd voor een totale terugsnoei, en je kunt weer overnieuw beginnen met het gehele procces om een mooie volle begroeiing te realiseren.

Na een tijd (6 tot 9 maanden) zal de kwaliteit van de plant sterk achteruit gaan. Dan is het raadzaam om de toppen te herplanten en de oude onderstengel te verwijderen. En dan begint het gehele procces weer vanvoor af aan. Hieronder schema:

- filter uitzetten
- Snoei de (gezonde) toppen.
- Verwijder alle oude stengels en wortels voorzichtig uit de soil
- Plaats periodiek een voedingscapsule/tablet
- Herplant de gezonde toppen.
- Maak een grote waterwissel om het opgehoopte organische afval te verwijderen
- water aanvullen en het filter weer opstarten

Snoei en herplant altijd voordat de toppen van de plant het wateroppervlak bereiken. Wanneer lager gedeeltes van de stengels beginnen te verslechteren, is het tijd om ze te vervangen voor gesnoeide toppen. Als de onderste stengels gezond zijn, kun je een stengelplant drie, vier of zelfs zes keer snoeien. Maar na 6 snoeibeurten is het beter om te herplanten. Dit geld ook voor gezonde stengelplanten. Na een aantal keer snoeien van stengelplanten is het altijd beter om de hele plant eruit te trekken en de gesnoeide verse toppen overnieuw terug te plaatsen en het oudere onderste gewortelde deel weg te gooien.

Dan rijst er ookwel eens de vraag: hoe groot/lang moet mijn terug geplante top zijn?
Dat luistert eigenlijk niet zo nauw. Het is een beetje afhankelijk van de hoogte van je bak, hoe snel je overnieuw wilt gaan snoeien en hoe groot de plant moet zijn in verhouding met de omgeving. Ikzelf heb in veel bakjes maar een waterhoogte van 18cm. Dus een stengelplantjes wil ik het liefst totaal zo'n 3cm boven de bodem hebben. Dan kan ie weer een tijdje groeien.
Maar als ik met een vormsnoei bezig ben haal ik bijna alles eruit, knip ik alles 'op het droge' op de gewenste hoogte om ze daarna weer terug op hun plek te zetten. Maar als jij een bak hebt van 60cm hoog kan ik mij goed voorstellen dat je wel wat 'volume' in je bak wilt en de top niet zo klein terugplaatst.

De "Black Current Methode" is in mijn optiek de 'beste'manier van snoei.
(de oorsprong vandeze manier van snoeien ligt in de fruitteelt en m.n. op bessenstruiken)

Je hebt een groep met stengelplanten en als 1/3 gedeelte van deze stengelplanten de oppervlakte heeft bereikt (of ander gewenste hoogte) dan snoei je deze zo laag mogelijk. De onderkant van de plant trek je uit de bodem en de gesnoeide top komt daarvoor in de plaats.

Je wacht tot de volgende 1/3 van deze groep de oppervlakte heeft bereikt en deze snoei je vervolgens ook. (Je hebt nu totaal 2/3 gesnoeit) Als het laatste restant van de groep tot de oppervlakte gegroeit is worden deze ook gesnoeit. (Je hebt nu alle planten van deze totale groep stengelplanten een keer gesnoeid, verwijdert en de toppen ervan terug geplaats).

En nu begin je weer voor af aan en dit is feitelijk een continue procces. Reden van deze vorm van snoei is om niet teveel het biologisch evenwicht te verstoren; dit kan namelijk een onbalans teweeg brengen. En er word maar 1/3 weg gesnoeid en direct herplant, dus het aangezicht van het aquarium zal niet teveel beinvloed worden door een lage plek afgeknipte planten.
Een gevaar is dat de bodemstructuur verstoord kan gaan worden dus het is raadzaam om daarna een (de wekelijkse) waterwissel uit te voeren.
Het voordeel is dat je altijd frisse en gezonde planten hebt staan waarvan de onderkant nog in goede conditie is.

Etagère -snoei
Het is een lelijk gezicht als je een mooie bos stengelplanten hebt en de onderkant bestaat uit lange dunne stengels zonder blad.
Dit is een welbekend verschijnsel en dit word altijd opgelost door het te verbergen door er een stuk hout of steen ervoor te plaatsen of door er een ander laagblijvend plantje ervoor te laten groeien. Een andere manier is om de voorste planten zo laag mogelijk te snoeien: soms wel tot 1cm hoogte en de rij erachter weer een stukje hoger. Ik noem dit 'etagère -snoei'. Dan komen er vanzelf nieuwe uitlopers die op ten duur de kale stelen gaan verbergen.

Zo zie je; er zijn verschillende manieren om strategisch te snoeien. Maar veel is het afhankelijk van de soort plant waar je de schaar in zet.

The Small Planted Tank