Aquasoil: werking en houdbaarheid

In Depth: aquasoil: levensduur

De levensduur van elke soort soil (of andere bodem met een hoge CEC-waarde) is vooral afhankelijk van hoe je er zelf mee omgaat. De CEC waarde zelf slijt namelijk niet, het verandert nauwelijks, en is een eigenschap die sowieso moeilijk veranderbaar is. Cation Exchange Capicity is de mate waarin een bodem in staat is om positief geladen stoffen uit te wisselen. Welke kationen de bodem uitwisseld wordt bepaald door een relatief evenwicht met de opgeloste kationen in het water wat je gebruikt en de voeding die je aan de scape toevoegt.

Normaal kraanwater heeft over het algemeen een hoge hardheid (KH) en met een relatief hoge pH. Dus het bevat veel calcium (Ca+) en magnesium (Mg+) en weing H+ Nieuwe aquasoil bevat vrij weinig calcium en magnesium en vrij veel H+

Gebruik je leidingwater met nieuwe aquassoil dan zie je dus de hardheid van het water dalen, want calcium en magnesium uit het leidingwater worden opgenomen door de bodem, en in ruil daarvoor komt er H+ uit de bodem die de pH en KH verlaagt.
Na verloop van tijd is de soil verzadigd en doordat er een evenwicht ontstaat stopt dit proces en dan veranderen de waterwaarden (pH en KH) niet meer. Dan heeft de bodem relatief net zoveel calcium en magnesium bevat als je kraanwater en evenveel/weinig H+. Er is dan een relatief evenwicht en de hardheid en pH dalen niet meer door de soil. Je kunt dan zeggen dat de bodem is uitgewerkt.

Hetzelfde geld voor voedingstoffen die positief geladen zijn zoals kalium, ijzer en veel sporenelementen.
Bevat het water relatief meer van een element dan zal de bodem er wat van opnemen, bevat het water relatief minder van een element dat geeft de bodem het af. Op die manier is het aanbod van voedingstoffen in het water constanter wat ideaal is voor gezonde plantengroei.
Bemest je heel erg weinig (een lean dose benadering zoals de ADA manier) en is het water vrijwel altijd voedingsarmer dan de bodem dan wordt de bodem op termijn wel leeg getrokken. Het raakt op ten duur uitgeput.
Dan is het tijd om te veranderen van bemestingsstrategie, zoals bv. een 'rich dose benadering' zoals een EI of soortgelijke voedingsrijke plantbemesting. Dus het kàn in de praktijk voorkomen dat je begint met een 'lean dose' om vervolgens over te schakelen naar een 'mid dose' en te eindigen met een 'rich dose' bemesting.
Dus samengevat: de samenstelling van je bodem gaat naar verloop van tijd steeds meer lijken op de samenstelling van je water waarmee je ververst.

Het basisbestanddeel van aquasoil is klei, vermengt met organisch materiaal en eventueel geimpregneerd met voedingsstoffen dat word gebakken of gedroogd in trommels. En hoe langer de droog/ baktijd hoe harder de korrel. Maar als het eenmaal onder water ligt gaat het toch langzaam verweren en zal de stevigheid langzaam verdwijnen. Dus na verloop van tijd gaat de korrel uit elkaar vallen en verandert uiteindelijk in een modderige substantie. Dat is gemiddeld na zo'n 4 a 5 jaar, afhankelijk van het merk aquasoil.

Wil je zacht, iets zurig en voedselrijk water (ideaal voor plantengroei) maar ververs je met hard voedselarm water, zoals hard leidingwater dan zal je bodem dat alleen in de eerste maanden compenseren, naar verloop van tijd wordt het effect steeds kleiner tot het stopt.
Maar gebruik je meteen al relatief voedselrijk en zacht water, zoals (gedeeltelijk) osmose water en en een rijke waterkolombemesting, dan gaat een aquasoil heel erg lang mee. Voedingstoffen raken niet op, of heel langzaam, en bufferende werking op pH en hardheid blijft ongeveer zoals hij in het begin was. Alleen de structuur van soil zal naar verloop van tijd veranderen als korreltjes uit elkaar beginnen valllen.
Dit is natuurlijk wel bepalend welke merk aquasoil je gebruikt. Sommige soil vallen relatief snel uit elkaar, andere soil blijven relatief lang hun vorm behouden. Veelal omdat ze langer zijn gebakken bij de productie. (de meeste soils worden trouwens niet gebakken maar gedroogd in ovens. Zelfs worden sommige soil gedroogd door de wind.)

Dus het maakt een wezenlijk verschil of je gaat verversen met (gedeeltelijk) osmose water, leiding water gaat gebruiken en veel- of weinig voedingstoffen gebruikt als waterkolomdosering. Dit zijn allemaal factoren die meespelen hoelang mbt de effectieve werking van een aquasoil.

En belangrijk om te vertellen: fosfaat en nitraat zijn beide anionen en daar heeft de CEC-waarde van de bodem dus geen directe invloed op.
Met andere woorden; die worden niet opgeslagen door de bodem en moeten dus altijd worden toegevoegd aan het water. Een soil bevat wel toegevoegde verbindingen van fosfaat en nitraat, maar die worden dus niet/ nauwelijks aangevuld.
En voor de aanvulling van fosfaat zijn vissen verantwoordelijk. Daarom is het ook zo belangrijk dat je vissen in je scape hebt als je een aquasoil gebruikt in combinatie met een lean-dose bemesting!

bron: met dank aan Tonio aka Akwarium, ukaps:https://www.ukaps.org/forum/threads/accumulation-of-heavy-metals.48886/#post-480168

Daarnaast zijn niet alle aquasoils hetzelfde.
De meest met voeding geïmpregneerde soil is de 1e versie van ADA Amazonia. Deze gaat het langste mee en word door de meeste scapers beschouwd als de beste soil op de markt. Het nadeel is wel dat het, zeker in het begin, veel ammonia loslaat. Dat kan zeker tijdens de opstart voor problemen zorgen met de plantgroei, en dan met name bij delicate soorten en In-Vitro planten. Mede daarom is er een lichtere variant op de markt gebracht: Amazonia Light. Deze lekt in de opstart minder ammonia waardoor de opstart van de planten net wat makkelijker verloopt.

Tropica soil en Dennerle Scapers Soil zijn ook erg populair en bevat niet zoveel ammonia. De soil van Neo (van de bekende neo diffusers) is aan een snelle opmars bezig met veelbelovende resultaten. Glasgarten en HELP Advanced Soil zijn ook prima soil die rijk aan voedingsstoffen zijn, maar zijn wel eerder uitgewerkt dan de A-merken.
Akadama is lastig om mee te werken omdat het in het begin makkelijk blijft drijven. Maar als het goed is voorgeweekt heeft het prima CEC eigenschappen. Soil van de merken Colombo, JBL en Fluval bevinden zich onderaan in het segment en zijn het minste geïmpregneerd met voedingstoffen en worden dus ook relatief snel leeg getrokken door de planten. Zeker als je en lean-dose bemesting gebruikt. JBL heeft trouwens wel een zeer goede onderlaag als je niet heel je bak wil volstorten met dure aquasoil: JBL Volcano mineral. Deze plaats je gewoon in filterzakken om hoogte op te bouwen in je scape. Beter zijn de welbekende additives zoals ADA Powersand maar daar betaal je ook wel voor.

Er zijn 10 tallen merken aquasoils op de markt en er komen ook telkens weer nieuwe bij. Welke de beste zijn..?
Daar zijn de meningen over verdeelt. Topsegment blijft toch wel ADA en Tropica. Maar in de praktijk voldoen eigenlijk alle soil wel. Het is een kwestie van goed je waterwaarden blijven monitoren.
Als je bemerkt dat je pH en KH gaan oplopen is dit meestal een signaal dat de soil aan het uitwerken is. Met andere woorden; de pH verlagende eigenschappen raken uitgeput. Dit gebeurt het snelst als je water ververst met leidingwater wat veel kalk bevat.

Ook raakt de bodem na verlop van tijd uitgeput. Dit gebeurt voornamelijk bij een lean-dose bemesting. Daarbij is namelijk primair het bemestingsaanbod vanuit de bodem. Dit betekend in de praktijk dat je een verhoging moet maken in de dosering van je plantenvoeding. Zelfs is het mogelijk om de bodem overnieuw te voorzien van voeding. Dat kan via nutriënt capsules onder de soil te plaatsen of door de bodem simpelweg te besproeien met Bright Nitrogen van ADA. Het beste moment hiervoor is als je de scape gaat afbreken en de oude soil overnieuw wilt gaan gebruiken.
Soil kan je namelijk hergebruiken: uit de bak halen, wortels eruit halen (met bv een vork) daarna kan je het laten drogen of direct weer gebruiken. Strooi dan ook opengebroken voedingscapsules op de bodemplaat voordat je de bodem weer gaat opbouwen.

Tot slot: let erop dat de pH/KH tabel niet betrouwbaar bij een aquasoil doordat de tabel geen rekening houdt met de zuren uit de soil. Hierdoor ga je een hogere CO2-waarde krijgen dan je in de realiteit hebt. Gebruik liever de 1 punt pH drop methode om de CO2 af te stellen, tenminste; als je 30ppm CO2 in je scape wilt hebben.

Indraaien van een scape die een bodems heeft met een laag gehalte aan minerale stikstof (ammoniak of nitraat) zullen minder problematisch zijn dan met een bodem met een hoog gehalte aan minerale stikstof omdat slechts een kleine hoeveelheid van deze voedingsstof in de waterkolom lekt. Aan de andere kant zijn de soils met een hoger gehalte aan deze voedingsstoffen geschikter voor de eerste "boost" van planten in de beplante scapes, aangezien ze hen de eerste weken van voldoende minerale stikstof zullen voorzien.
Als je de nieuwste lijn ADA-soil vergelijkt met 1e versie van ADA soil Amazonia (dat een mix is van beide voorgaande substraten) ga je zien dat in deze soilde pH en totale humus inhoud toe gaat nemen in de loop van de tijd. (waarschijnlijk als gevolg van een opeenhoping van afval). In deze soil neemt ook de concentratie van de meeste beschikbare voedingsstoffen (voornamelijk calcium en magnesium) toe met de tijd. Bovendien lijkt soil op ten duur letterlijk een "magneet" voor ijzer te worden (het totale Fe-gehalte stijgt met ongeveer 65% na 1-3 jaar).

bron: Golias

The Small Planted Tank