Als je een nieuwe scape maakt ziet je soms dat de blaadjes onder het stof zitten, net of ze vuil zijn. 9 van de 10x zijn dit bruine algen (diatomen). Normaal gezien verdwijnen die na een tijdje (kan tot 3 maanden duren) vanzelf. De erg bruine blaadjes verwijderen als ze erg aangetast zijn, of ze afstoffen met je vingers of met een kleine borstel.
Als de waterwaardes goed zijn, kunnen er wat otto's ingezet worden. Deze lusten graag deze diatomen. Oorzaak zijn de silicaten die zich in het leidingwater bevinden en/of een slechte zuurstofhouding in en op de bodem.
Het lastige van alg is; hoe beter de alg zich in je bak ontwikkeld des te slechter de planten gaan groeien.
Als je planten gaan krengen gaat de alg daar dankbaar gebruik van maken. De kans is daardoor groot dat je in een vicieuze cirkel komt. Daarom is preventie erg belangrijk. De wekelijkse waterwissels, het schoonhouden van je bak, schoonmaken van je ruiten (ook al zie je niets: altijd wekelijks een doekje erover heen), de juiste CO2 afstelling, juiste stroming in de scape en niet teveel licht zijn essentieel om alg tegen te gaan.
De BIO-film
Een biofilm op het water is een volledig natuurlijk proces en heeft eigenlijk een wetenschappelijke naam, de "neuston".
En eigenlijk is het een signaal dat er iets niet in orde is. Dit kan zijn een pas opgestarte bak, teveel licht, te weinig CO2, te weinig voedingsstoffen, te weinig zuurstof of een ijzer tekort. Of een combinatie van deze.
Planten lekken de hele tijd suikers en andere koolhydraten in de waterkolom. En hoe slechter de conditie van de plant hoe meer deze dat gaat doen. Elke bak gaat een biofilm ontwikkelen die niet alleen bestaat uit koolhydraten, maar ook uit eiwitten en vetzuren (lipiden).
In een bak kan je eigenlijk altijd een dunne biofilm verwachten. De opbouw van deze laag is een natuurlijk onderdeel van het metabole afval geproduceerd door flora en fauna. Als de bak gezond is, wordt deze normale hoeveelheid gemakkelijk gecontroleerd door verstoring van het oppervlak. Het veranderen van de positie van de filteruitlaat om het oppervlak te verstoren (maar niet te breken) kan dit in toom houden. Wanneer de dikte van de biofilm echter te groot wordt, kan dit een aanwijzing zijn dat de planten niet gezond zijn.
Ongezonde planten verzuren grotere hoeveelheden koolhydraten, eiwitten en lipiden als ze stress hebben, dus dit is een aanwijzing dat de verlichting te hoog is voor het niveau van voedingsstoffen, CO2 of stroomverdeling die wordt toegediend. Dit kan trouwens net zo gemakkelijk gebeuren in een bak zonder CO2. Planten scheiden namelijk van nature koolhydraten en lipiden af in de waterkolom als onderdeel van hun natuurlijke metabolische processen. Dus het is feitelijk een teveel van organisch afval, en hoe hoger het licht / CO2 hoe meer afval wordt geproduceerd. Als er helemaal geen beweging van het oppervlak zou zijn, krijg je vanzelf een dikkere filmlaag.
Als de opname van voedingsstoffen slecht of inefficiënt is, raken de planten gestrest en ongezond. Wanneer dit gebeurt, wordt de uitstoot van lipiden en organisch afval ongecontroleerd (denk aan diarree of braken). Lipiden zijn de basis bouwsteen van vetten en oliën, dus afgifte van dit product resulteert in de olieachtige film. Ontbindende koolhydraten en sommige eiwitten veroorzaken een ander soorten afval, zoals de bruine, naar detritus lijkende zwevende deeltjes. Bacteriën en algen voeden zich vaak hiermee omdat het veel koolstof bevat.
Hoge filtratie en/ of hoge circulatie van het water is belangrijk - niet alleen voor het opbreken van de oppervlaktefilm, maar voor het verspreiden van voedingsstoffen en CO2. Maar als de filmlaag te hardnekkig word moet je planten meer voedingsstoffen geven dan nu het geval is. Hetzelfde voor de CO2. De planten zullen dan stoppen met de uitstoot van organisch afval of zal naar een redelijk niveau worden verlaagd..
Probeer eens te roeren in de biofilm: als het stuk gaat dan is het bacterieel en vaak gerelateerd aan ijzertekort. En als het onmiddellijk terugkeertnaar een 'gesloten vorm' dan is het op olie gebaseerd en kan meer te doen hebben met lipiden en uitstoot van groeiende planten en/ of oliën uit gedroogd visvoer.
Oorzaken van alg: een opsomming
Om even een fabeltje uit de wereld te helpen: van teveel anorganische voedingstoffen (dus de plantbemesting die je toevoegt) in je scape krijg je géén alg... tenzij je geen optimale omgevingsconditie met optimale parameters (licht, voedingsstoffen, CO2, stroming, bodem, enz) kan creëren. Lukt je dat niet dan speelt voeding een cruciale rol in de ontwikkeling van alg!